Jenis-Jenis Hak Milik Tanah Di Malaysia

Di Malaysia, tanah dibahagikan kepada beberapa jenis hak milik, yang ditadbir di bawah undang-undang tanah negara, iaitu Kanun Tanah Negara 1965. Setiap jenis hak milik tanah mempunyai ciri-ciri, syarat, dan had yang berbeza. Berikut adalah jenis-jenis hak milik tanah di Malaysia:

1. Hak Milik Pegangan Kekal (Freehold)

• Tempoh Milikan: Tanah pegangan kekal adalah jenis hak milik yang tidak mempunyai had masa. Pemilik tanah memiliki hak ke atas tanah tersebut untuk selama-lamanya.
• Pemindahan Pemilikan: Hak milik pegangan kekal boleh dipindahkan, dijual, atau diwarisi oleh waris tanpa had masa, menjadikannya lebih bernilai dalam pasaran hartanah.
• Sekatan Penggunaan: Walaupun pegangan kekal, pemilik masih tertakluk kepada syarat-syarat tertentu seperti sekatan kegunaan tanah untuk tujuan pertanian, kediaman, atau perniagaan, seperti yang dinyatakan dalam geran tanah.
• Sekatan Pemindahan (Jika Ada): Dalam sesetengah kes, tanah pegangan kekal mungkin tertakluk kepada sekatan pemindahan, di mana pemilik memerlukan kebenaran daripada pihak berkuasa untuk menjual atau memindahkan hak milik.

2. Hak Milik Pajakan (Leasehold)

• Tempoh Pajakan: Hak milik pajakan mempunyai tempoh yang ditetapkan, biasanya antara 30 hingga 99 tahun, tetapi boleh juga lebih rendah atau lebih tinggi bergantung kepada syarat pajakan.
• Pemindahan Pemilikan: Pemilik boleh menjual atau memindahkan hak milik tanah pajakan kepada orang lain, tetapi tempoh pajakan tidak diperbaharui secara automatik kepada pemilik baru. Setelah tamat tempoh pajakan, tanah kembali kepada kerajaan negeri kecuali jika pemilik memohon untuk memperbaharui pajakan.
• Pembaharuan Pajakan: Pemilik tanah boleh memohon untuk memperbaharui tempoh pajakan sebelum ia tamat, tetapi ini tertakluk kepada kelulusan kerajaan negeri dan bayaran premium.
• Nilai Pasaran: Tanah pajakan biasanya mempunyai nilai pasaran yang lebih rendah berbanding tanah pegangan kekal, kerana tempoh pemilikan yang terhad dan risiko tidak dapat memperbaharui pajakan.

3. Hak Milik Rizab Melayu (Malay Reserved Land)

• Khas untuk Orang Melayu: Tanah Rizab Melayu hanya boleh dimiliki oleh orang Melayu atau Bumiputera, dan tidak boleh dijual atau dipindahkan kepada bukan Melayu.
• Sekatan Pemindahan: Terdapat sekatan ketat mengenai pemindahan atau jualan tanah Rizab Melayu. Pemindahan hak milik hanya dibenarkan antara orang Melayu atau kepada pihak berkuasa tempatan untuk tujuan tertentu.
• Tujuan Pemeliharaan: Tanah ini diperuntukkan untuk melindungi kepentingan dan pemilikan tanah oleh orang Melayu dan Bumiputera di Malaysia, terutamanya di Semenanjung Malaysia.
• Nilai Pasaran: Nilai tanah Rizab Melayu biasanya lebih rendah daripada tanah biasa kerana pembeli yang layak adalah terhad kepada kaum Melayu atau Bumiputera.

4. Tanah Pertanian

• Kegunaan Terhad kepada Pertanian: Tanah yang diklasifikasikan sebagai tanah pertanian hanya boleh digunakan untuk aktiviti pertanian seperti penanaman tanaman, penternakan, atau aktiviti berkaitan. Ia tidak boleh digunakan untuk tujuan kediaman atau perniagaan melainkan terdapat kebenaran khas.
• Sekatan dan Syarat: Pemilik tanah pertanian perlu mematuhi syarat-syarat yang dikenakan oleh kerajaan negeri. Sebarang perubahan penggunaan tanah memerlukan kelulusan pihak berkuasa.
• Saiz Minimum: Biasanya, tanah pertanian dihadkan kepada saiz minimum tertentu untuk memastikan ia sesuai untuk tujuan pertanian.

5. Tanah Perindustrian

• Kegunaan untuk Aktiviti Perindustrian: Tanah perindustrian diperuntukkan untuk aktiviti perkilangan, kilang, penyimpanan, dan perniagaan berkaitan industri. Ia tidak boleh digunakan untuk tujuan kediaman atau pertanian.
• Sekatan Penggunaan: Sebarang aktiviti yang dijalankan di tanah perindustrian perlu mematuhi syarat-syarat perindustrian, termasuk keperluan alam sekitar dan keselamatan.

6. Tanah Perdagangan

• Kegunaan untuk Perniagaan: Tanah ini diperuntukkan untuk aktiviti komersial dan perniagaan seperti pembinaan pejabat, pusat beli-belah, kedai, hotel, dan lain-lain. Ia tidak boleh digunakan untuk tujuan kediaman atau pertanian tanpa kebenaran khas.
• Sekatan Penggunaan: Sebarang pembangunan atau aktiviti di atas tanah perdagangan perlu mematuhi peraturan zon komersial yang dikenakan oleh pihak berkuasa tempatan.

7. Tanah Kediaman

• Kegunaan untuk Kediaman: Tanah yang diklasifikasikan sebagai tanah kediaman hanya boleh digunakan untuk membina rumah atau bangunan tempat tinggal. Ia tidak boleh digunakan untuk perniagaan komersial melainkan terdapat kebenaran khas.
• Sekatan Penggunaan: Pemilik perlu mematuhi syarat-syarat tanah kediaman dan tidak boleh menukar kegunaan tanah tanpa kebenaran pihak berkuasa.

8. Tanah Rezab (Reserved Land)

• Tanah Milik Kerajaan: Ini adalah tanah yang dikhaskan oleh kerajaan untuk tujuan tertentu seperti rizab jalan, rizab sungai, taman rekreasi awam, kawasan perhutanan, atau kawasan perlindungan.
• Tidak Boleh Dimiliki Secara Peribadi: Tanah ini tidak boleh dimiliki atau didaftarkan kepada individu atau syarikat untuk kegunaan peribadi kecuali jika kerajaan membuat keputusan untuk mengubah status tanah tersebut.

9. Tanah Adat (Native Customary Land)

• Khusus untuk Kaum Peribumi: Tanah adat ini hanya boleh dimiliki oleh orang asli atau Bumiputera di Sabah dan Sarawak. Ia adalah tanah yang diberikan di bawah undang-undang adat atau peraturan tempatan.
• Sekatan Pemindahan: Hak milik tanah adat tidak boleh dipindahkan kepada bukan Bumiputera atau bukan penduduk asal tanpa kebenaran daripada pihak berkuasa.

10. Tanah Wakaf

• Untuk Tujuan Agama: Tanah wakaf diperuntukkan untuk tujuan keagamaan Islam, seperti membina masjid, sekolah agama, atau tanah perkuburan. Tanah ini tidak boleh dijual, dipindahkan, atau digunakan untuk tujuan lain selain daripada yang telah ditetapkan oleh pihak berkuasa agama.

Jenis-jenis hak milik tanah di Malaysia bergantung kepada tujuan dan penggunaan tanah. Pemilik tanah perlu memahami jenis hak milik yang dimiliki, tempoh milikan, dan sekatan-sekatan yang mungkin dikenakan. Mengetahui hak dan tanggungjawab sebagai pemilik tanah adalah penting untuk mengelakkan sebarang isu undang-undang atau permasalahan di masa hadapan.